O Loesje w PJM
W jaki sposób przygotować przekład tekstów Loesje na PJM – polski język migowy?
Aby sprostać temu zadaniu, najpierw trzeba dobrze zrozumieć samą metaforę, jaką operuje hasło Loesje. Następnie metafora zostaje opisana i później przetłumaczona na PJM.
Jeśli tłumaczenie zostaje nagrane na wideo, napisy dodawane są dopiero po montażu filmu.
Należy przy tym pamiętać, że na PJM nie tłumaczymy dosłownie.
Najpierw należy wychwycić kontekst i przekazać sens w składni PJM, bez tłumaczenia zgodnie z gramatyką języka polskiego. To samo dzieje się choćby przy tłumaczeniu z języka angielskiego na polski.
Poniżej przedstawię przykłady wzorcowo przygotowanego przekładu tekstów Loesje na PJM, z których część znajduje się na budynkach w Warszawie w formie murali. Tłumaczenia zostały przygotowane we współpracy z Fundacją Kultury bez Barier.
Wszystkie filmy z hasłami Loesje nagranymi w PJM dostępne są też w linkach podanych pod każdym zinterpretowanym tekstem.
ZANIM ZBUDUJEMY MOSTY
ZACZNIJMY BURZYĆ MURY
Metafora odnosi się ogólnie do społeczności ludzi na całym świecie. Zanim zaczniemy szukać nowych przyjaciół, którzy są podobni do nas, próbujmy szukać porozumienia z osobami, z którymi trudno nam się zrozumieć i różnią nas poglądy.
UMYSŁ
OTWARTE 24H
Sformułowanie 'otwarte 24h’ kojarzy się ze sklepem, a umysł to też taki sklep, w którym przechowujemy wiele informacji, które są dla nas ważne. Hasło nawiązuje do wszechobecnej technologii, jesteśmy cały czas wpatrzeni w telefony, laptopy, inne urządzenia. W urządzeniach przechowujemy bardzo dużo informacji, a urządzenia są jednak zawodne. Mogą się zepsuć, czasem padnie bateria, telefon może zostać ukradziony, a nasz mózg jest zawsze dostępny.
ZRÓB KOMUŚ
DZIEŃ DOBRY
To nietypowe połączenie słów, bo znacznie częściej spotykamy się z wyrażeniem 'zrobić komuś krzywdę’. Hasło sugeruje, żebyśmy zrobili na przekór i nie robili komuś krzywdy, tylko przywitali się z kimś, zrobili coś miłego. 'Dzień dobry’ oznacza też otwartość na innych i proponuje, abyśmy nie zamykali się tylko we własnym gronie.
IM DŁUŻEJ CZEKASZ NA PRZYSZŁOŚĆ
TYM BĘDZIE KRÓTSZA
To hasło zamieszczone jest na pierwszym w Polsce muralu Loesje, który powstał na Pradze-Północ w grudniu 2011 roku, na ścianie bloku przy ulicy Stalowej 38. To metafora, która mówi o tym, że im dłużej czekamy, tym bardziej ucieka nam życie. Kiedy jesteśmy starsi i gotowi na zrobienie czegoś, to czujemy, że czasu mamy za mało, by zrealizować wszystkie swoje plany. Tekst mówi o tym, że nie warto czekać. Warto działać już teraz. Szkoda czasu na czekanie, planowanie i myślenie o przyszłości.
Tekst jest fragmentem artykułu 'Loesje w świecie języka migowego. Jasna sprawa czy jednak wyzwanie?’ Artura Werbla, który stanowi rozdział książki 'Wyobraźnia | zbiór reguł jest nieograniczony’, dostępnej na loesje.pl →
- Przeczytaj również inny fragment artykułu:
PJM: Mimika, gesty, znaki kulturowe →
Artur Werbel
Tłumacz polskiego języka migowego (PJM), który jest jego pierwszym językiem. Nauczyciel i wychowawca, działacz na rzecz społeczności osób Głuchych. Współprowadzi Fundację Akademia Młodych Głuchych, współpracuje z Festiwalem Kultury bez Barier. Ponadto pracuje za i przed kamerą, tworząc i montując materiały filmowe.
Cały czas rozwija się, studiuje i uczy się innych języków migowych. Uwielbia spędzać czas ze znajomymi i bliskimi osobami, żartować i śmiać się. Chętnie zbiera nowe doświadczenia i rozwija swoje umiejętności.
- Obejrzyj inne filmy z tłumaczeniem haseł Loesje na PJM →
stworzone w ramach projektu Język polski w 3D
przez Fundację Kultury bez Barier
i Fundację Akademia Młodych Głuchych
Rozwój warsztatów kreatywnego pisania Loesje i potrzeba doskonalenia takiej metody pracy z tekstem zaowocowały zaproszeniem grona Ekspertek i Ekspertów, którzy podczas wykładów i spotkań wpisanych w projekt 'Język polski jest przyjazny | merda ogonkami’ dzielą się swoją wiedzą o języku, tekstach krótkich i kreatywności. Dzięki ich otwartości powstała również książka 'Wyobraźnia | zbiór reguł jest nieograniczony’, która zbiera i poszerza tematykę wykładów.
W publikacji znalazły się artykuły omawiające relatywizm językowy, metaforę, aforyzm, dowcip językowy, proces redakcji tekstów, tłumaczenie krótkich form – także na polski język migowy (PJM), improwizację teatralną i jej związki z twórczym myśleniem oraz burzę mózgów jako kreatywną formę pracy z tekstem.
Wspólnie stanowią one zbiór podpowiedzi, o czym warto pamiętać podczas pisania i tłumaczenia tekstów krótkich. Poszczególne rozdziały można czytać w dowolnej kolejności, zaś każdy z nich mógłby funkcjonować jako niezależny tekst.
Autorzy i Autorki:
Damian Bednarz, Agata Hącia, Anna Iwanowska, Agnieszka Matan, Marcin Orliński, Joanna Partyka, Emilia Skiba, Jacek Wasilewski, Artur Werbel.
Książka dostępna jest jako bezpłatna publikacja edukacyjna
w formie e-booka i w wersji drukowanej.
Drukowaną wersję książki można otrzymać podczas wydarzeń organizowanych przez Fundację Loesje Polska w roku 2022 oraz – w przypadku bibliotek, szkół, organizacji pozarządowych – również wysyłkowo. Szczegóły →
Projekt, w ramach którego ukazała się książka, zaczerpnął swoją nazwę z plakatu Loesje stworzonego w 2013 roku:
Projekt wpisany jest w Warszawski Program Edukacji Kulturalnej i potrwa jeszcze do końca czerwca 2022 roku. Wówczas odbędą się ostatnie warsztaty kreatywnego pisania Loesje, a także wykłady i spotkania wokół języka i kreatywności.
Podczas tegorocznych warsztatów Loesje wpisanych w projekt powstało ponad dwadzieścia nowych plakatów Loesje, które dostępne są w zasobach na www.loesje.org →
Z już istniejących plakatów można korzystać bez dodatkowej konsultacji z Loesje. Wystarczy, że zostaną pobrane jako pliki pdf ze strony www.loesje.org, zaś ich wykorzystanie będzie mieć charakter niekomercyjny.
czyli po polsku Lusia lub Luśka
To pełna energii, wiecznie młoda duchem Holenderka. Użyczyła imienia grupie osób, które wierzą, że plakaty mogą spowodować rewolucję, a hasła z jej podpisem odzwierciedlają to optymistyczne podejście. Zamiast pouczać, zachęcają do refleksji i dyskusji, a także krytycznego, ale konstruktywnego spojrzenia. Ich największy zbiór – w kilkudziesięciu językach – dostępny jest na www.loesje.org.