Haiku: Wczesnym latem
Jak stworzyć haiku?
Na początek zapisz kilka skojarzeń z dzisiejszą pogodą lub dowolną porą roku, np. zjawiska atmosferyczne, kolory, zapachy, rośliny, zwierzęta.
Z pomocą przyjdą wypisane wyżej skojarzenia, a także poniższe wskazówki.
Haiku jest krótką nierymowaną formą poetycką zakorzenioną w kulturze japońskiej.
Pierwotnie stanowiła wprowadzenie do dłuższych utworów, renga, zaś z czasem stała się samodzielnym wierszem. Opisuje ulotne impresje, olśnienia codziennością, moment zadumy nad przepływem czasu.
W języku japońskim te krótkie wiersze zwykle zapisuje się w jednej linii.
W językach, w których zapis nie opiera się na znakach logograficznych, np. operujących czcionką łacińską, często dzieli się na trzy wersy.
Najczęściej środkowy liczy najwięcej sylab, a popularnym układem jest formuła 5-7-5 (sylab) – która nie jest jednak regułą.
W typowym haiku:
- ważne jest odniesienie do pory roku lub/i przyrody, które może otwierać albo zamykać utwór,
- z przyrodą zderzony jest opis nieoczywistego działania lub wydarzenia,
- zderzenie ma tworzyć pauzę i przeskok, a także oddziaływać na wyobraźnię – opiera się na skojarzeniu na tyle odległym, by wywołać zaskoczenie, a jednocześnie powiązanym z odniesieniem do przyrody.
Mistrzem haiku jest XVII-wieczny poeta Matsuo Bashō:
chwila pożegnania
na plecach dźwiga samotność
jesiennego wiatru
*
śnieżny poranek
i cebulki w ogrodzie
przecierają szlak
*
późną nocą
widzę złodzieja co ukradł
koniec roku
*
wiosno wiosno
wspaniała jesteś wiosno
i tak dalej
*