Przepis na opis

Skąd wziąć sprawdzony przepis na opis? 
Niezawodnym źródłem są stany emocjonalne, które wpływają na percepcję świata i zachowania.

Ćwiczenie poniżej zaprasza do skorzystania z filtra emocji w mniej typowy sposób. 

Zamiast postaci i jej emocji bezpośrednio, opisywana jest na przykład rzecz lub miejsce. Opis ten tworzy w domyśle postać-narrator, a jej stan emocjonalny oddaje ton tekstu i przemyślany dobór słów.
Sama postać-narrator nie zostaje nazwana wprost.

Jeśli opisywany jest park, opis dotyczy jego wyglądu i „działania” – kolorów, zapachów, sprzętów, zwierząt, ludzi (lub ich nieobecności). 

To, co postać-narrator zauważa, oraz obrazy, jakie wyłaniają się z opisu, są kluczem do odczytania głównej emocji, jaka towarzyszy postaci.

Ważne, aby żaden z opisów:

• nie dotyczył bezpośrednio postaci, 
• nie nazywał głównej emocji, 
• ani nie zawierał nazw emocji pokrewnych.

Jeśli główną emocją byłby smutek, postać-narrator nie stwierdza, że to smutny dzień, ani nie pojawiają się określenia typu przygnębienie czy zatroskanie. 

Stan emocjonalny oddaje opis doznań zmysłowych. 

Smutek w jesiennym parku będzie opisany inaczej niż radość, którą postać odczuwa w tym miejscu.
W przypadku smutku, jesienne liście będą zwiędłe lub postać skupi się na braku liści. Radość wybrzmi np. w opisie liści mieniących się złotem. Przejawem smutku będzie ciężki odór lub długie cienie drzew, zaś radość wypełni zapach lekkości i promienie słońca. 

Pora roku może być niespójna z emocjami postaci. W stanie przygnębienia, w zieleni wiosny największą uwagę może zwrócić podgniłe źdźbło czy więdnący kwiat. Negatywne uczucia sygnalizują więc słowa o pesymistycznym wydźwięku. 

Jeśli opisywane jest miejsce, dodatkowym poziomem trudności będzie pominięcie w opisie jego nazwy. 
Zamiast tego, opisywane są detale z nim związane. Dokładna informacja o miejscu nie musi być też istotna. 

Możesz też sprawdzić, jak długo uda ci się prowadzić opis bez konieczności nazywania miejsca i postaci-narratora.

Określ:

• (główny) stan emocjonalny,
• przedmiot opisu (rzecz, miejsce, detal),
• kim/czym jest postać-narrator – nie musi być człowiekiem.

Emocję i przedmiot opisu możesz wybrać w dowolny sposób, w tym wylosować – na przykład z list poniżej. 
Jeśli korzystasz z list, wybierz najpierw dwie cyfry i sprawdź, co jest im przypisane. 

Stany emocjonalne 

1) strach
2) radość
3) poczucie spokoju
4) przygnębienie
5) odraza 
6) poczucie beztroski

Rzecz / miejsce 

(do indywidualnego wyboru albo połączenia) 

1) suszarka na naczynia albo kuchnia
2) buty albo sklep obuwniczy
3) klucze albo serwis dorabiania kluczy
4) lodówka albo supermarket
5) drzewo albo las
6) narty albo góry

Do czego przyda się taki przepis na opis? 

Po pierwsze ułatwi skoncentrowanie się na detalach i opisywanie ich w sposób oddziałujący na zmysły i wyobraźnię. 
Udowadnia też, że żaden opis nie jest w pełni neutralny. Zostaje przefiltrowany przez emocje i światopogląd postaci lub osoby prowadzącej narrację.

Redagowanie tekstów

Jak redagować teksty? Praktyczne wskazówki daje Marcin Orliński w artykule „Jak z tekstu zrobić petardę„. 

Pochodzi z książki „Wyobraźnia | zbiór reguł jest nieograniczony” wydanej przez Loesje i dostępnej jako nieodpłatny e-book. 

Z Loesje poćwiczysz też tworzenie nieszablonowych metafor i dialogów czy wychodzenie poza klisze językowe, a zebrane ćwiczenia pisarskie znajdziesz w tematycznej kategorii „kreatywne pisanie„.