Z innej perspektywy

Nie pisz o własnych doświadczeniach, pisz z innej perspektywy. 

To podejście rekomendowała Toni Morrison osobom studiującym pod jej kierunkiem kreatywne pisanie i literaturę. Na pierwszy rzut oka stoi to w opozycji do popularnego zalecenia, aby w pisaniu czerpać ze znanych sobie zdarzeń i własnych przeżyć emocjonalnych. Oba podejścia jednak nie wykluczają się.
Trudno zupełnie odseparować się od swoich doświadczeń, poglądów i emocji, dlatego nawet przy pisaniu zgodnie z radą pisarki, wpłyną one na cały tekst. 

Skorzystanie z zalecenia Toni Morrison pozwoli na głębszy namysł nad tworzonymi postaciami i ich motywacjami, zachęci do myślenia o doświadczeniach innych niż własne.

Jej podejście zakłada również odrzucenie stereotypów o różnych grupach społecznych, osobach w różnym wieku, reprezentujących różne zawody. Pisaniu z innej perspektywy musi towarzyszyć otwartość i myślenie poza tego typu schematami oraz skupienie się na jednostce zamiast grupie, którą reprezentuje. 

Poniżej inną perspektywę przetestujesz w krótkiej formie. 

1. Przymiotniki.

Wypisz przymiotniki, które kojarzą ci się pozytywnie. Mogą dotyczyć stanu emocjonalnego, zachowania, wyglądu itd. 
Postaraj się zanotować przynajmniej 6-7, zyskasz większy wybór w dalszych krokach ćwiczenia. 

Zwykle 4-5 pierwszych skojarzeń jest raczej typowa – pierwsze rzeczy, jakie przychodzą do głowy, są często automatyczne, oczywiste. Dopiero po wypisaniu kilku typowych odpowiedzi, skojarzenia stają się mniej schematyczne. Wśród więcej niż pięciu łatwiej znajdziesz słowa, które pomogą ci w znalezieniu nietypowej perspektywy do pisania. 

2. Zwierzęta, rzeczy.

Zapisz dowolną nazwę zwierzęcia albo rzeczy. Może być jednym słowem albo frazą, np. kot albo rudy kot. 
Możesz też wybrać z listy, np. rzutem kostką: 

• żółw 
• podręcznik 
• kura
• butelka na wodę 
• pszczoła 
• ziarnko piachu

3. Luźne skojarzenia.  

Wypisz przynajmniej kilka skojarzeń z wybranym zwierzęciem albo rzeczą – przymiotników, czasowników, rzeczowników; dowolnie.
Na tym etapie nie oceniaj ich przydatności. Mogą ułatwić późniejsze pisanie i skorzystasz z tych, które rzeczywiście będą potrzebne. Im więcej ich wypiszesz, tym większy wybór później. 

4. Wróć do przymiotników.  

Wybierz jeden, który pasuje do twojego zwierzęcia albo rzeczy oraz uzupełni zdanie: 

Tego dnia czuł_m się naprawdę (przymiotnik). 

Uzupełnione zdanie jest początkiem twojego tekstu. 

Możesz je też zmienić, np. dzień – na inną jednostkę czasu, określenie „naprawdę” na inne albo pominąć.
Tekst może mieć dowolną długość i formę, np. opisu sceny, monologu, dialogu, wiersza, listu. 

Piszesz go z perspektywy rzeczy/zwierzęcia. Postaraj się nie nazywać jej wprost, przynajmniej na początku tekstu. 
Zamiast tego, skoncentruj się na jej charakterystycznych cechach wyglądu, zachowaniach, funkcjonowaniu. 

Wykorzystaj luźne skojarzenia z kroku 3, które uznasz za pomocne. 

Redagowanie tekstów

Jak redagować teksty? Praktyczne wskazówki daje również Marcin Orliński w artykule „Jak z tekstu zrobić petardę„. 

Pochodzi z książki „Wyobraźnia | zbiór reguł jest nieograniczony” wydanej przez Loesje i dostępnej jako nieodpłatny e-book. 

Z Loesje poćwiczysz też tworzenie nieszablonowych metafor i dialogów czy wychodzenie poza klisze językowe, a zebrane ćwiczenia pisarskie znajdziesz w tematycznej kategorii „kreatywne pisanie„.